อาเซียน

  ในสภาวะแห่งยุคทุนนิยม ที่เศรษฐกิจเป็นตัวขับเคลื่อนและผลักดันให้ประเทศต่าง ๆ ก้าวรุดไปข้างหน้าอย่างรวดเร็ว ประกอบกับประเทศต่าง ๆ นั้นอยู่รวมกันเป็นสังคมโลก ไม่สามารถอยู่โดดเดี่ยวเดียวดายได้ จึงต้องมีการรวมตัวกันของประเทศในแต่ละภูมิภาคเพื่อเพิ่มอำนาจในการต่อรองและเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันในเวทีระหว่างประเทศ เพื่อให้ได้มาซึ่งผลประโยชน์ร่วมและพัฒนาประเทศในภูมิภาคไปพร้อม ๆ กัน ด้วยเหตุนี้ ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้หรือ อาเซียน จึงได้มีข้อตกลงให้อาเซียนรวมตัวเป็นชุมชนหรือประชาคมเดียวกันให้สำเร็จภายในปี พ.ศ. 2558 (ค.ศ. 2015)

การประชุมสุดยอดอาเซียน

ป้ายประกาศในกรุงจาการ์ตาต้อนรับผู้เข้าร่วมประชุมสุดยอดอาเซียนครั้งที่ 18

ประเทศสมาชิกกลุ่มอาเซียนได้จัดการประชุมขึ้น เรียกว่า การประชุมสุดยอดอาเซียน ซึ่งประมุขของรัฐบาลของแต่ละประเทศสมาชิกจะมาอภิปรายและแก้ไขประเด็นปัญหาที่เกิดขึ้นในพื้นที่ รวมไปถึงการจัดการประชุมร่วมกับประเทศนอกกลุ่มสมาชิกเพื่อเชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ

การประชุมสุดยอดอาเซียนครั้งแรกจัดขึ้นที่จังหวัดบาหลี ประเทศอินโดนีเซีย ในปี พ.ศ. 2519 จากผลของการประชุมสุดยอดอาเซียนครั้งที่สาม ณ กรุงมะนิลา ในปี พ.ศ. 2530 สรุปว่าผู้นำประเทศสมาชิกกลุ่มอาเซียนควรจะจัดการประชุมขึ้นทุกห้าปี^[42] อย่างไรก็ตาม ผลของการประชุมสุดยอดอาเซียนครั้งต่อมาที่ประเทศสิงคโปร์ ในปี พ.ศ. 2535 ได้เสนอให้จัดการประชุมให้บ่อยขึ้น และได้ข้อสรุปว่าจะมีการจัดการประชุมสุดยอดขึ้นทุกสามปีแทน^[42] ต่อมา ในปี พ.ศ. 2544 ผู้นำสมาชิกประเทศกลุ่มอาเซียนได้เสนอให้จัดการประชุมขึ้นทุกปีเพื่อแก้ไขประเด็นปัญหาด่วนที่ส่งผลกระทบในพื้นที่ ประเทศสมาชิกจะได้รับเลือกให้เป็นเจ้าภาพจัดการประชุมสุดยอดขึ้นเรียงตามตัวอักษร ยกเว้นประเทศพม่า ซึ่งถูกยกเลิกการเป็นเจ้าภาพการประชุมในปี พ.ศ. 2549 เนื่องจากปัญหาทางด้านสิทธิมนุษยชน ซึ่งมีแรงกดดันจากสหรัฐอเมริกาและสหภาพยุโรปมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2547^[43]

การประชุมอาเซียนอย่างเป็นทางการมีกำหนดการสามวัน ดังนี้

• ประมุขของรัฐสมาชิกจะจัดการประชุมภายใน
• ประมุขของรัฐสมาชิกจะหารือร่วมกันกับรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศในที่ประชุมกลุ่มอาเซียน
• การประชุมที่เรียกว่า "อาเซียนบวกสาม" ประมุขของรัฐสมาชิกจะประชุมร่วมกับประมุขของสาธารณรัฐประชาชนจีน ญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ โดยจัดขึ้นพร้อมกับการประชุมสุดยอดอาเซียน
• การประชุมที่เรียกว่า "อาเซียน-เซอร์" ประมุขของรัฐสมาชิกจะประชุมร่วมกับประมุขของออสเตรเลียและนิวซีแลนด์

การประชุมสุดยอดอาเซียนอย่างเป็นทางการ
ครั้งที่	วันที่	ประเทศเจ้าภาพ	สถานที่จัดการประชุม
1	23-24 กุมภาพันธ์ 2519	อินโดนีเซีย	บาหลี
2	4-5 สิงหาคม 2520	มาเลเซีย	กัวลาลัมเปอร์
3	14-15 ธันวาคม 2530	ฟิลิปปินส์	มะนิลา
4	27-29 มกราคม 2535	สิงคโปร์	สิงคโปร์
5	14-15 ธันวาคม 2538	ไทย	กรุงเทพมหานคร
6	15-16 ธันวาคม 2541	เวียดนาม	ฮานอย
7	5-6 พฤศจิกายน 2544	บรูไน	บันดาร์เสรีเบกาวัน
8	4-5 พฤศจิกายน 2545	กัมพูชา	พนมเปญ
9	7-8 ตุลาคม 2546	อินโดนีเซีย	บาหลี
10	29-30 พฤศจิกายน 2547	ลาว	เวียงจันทน์
11	12-14 ธันวาคม 2548	มาเลเซีย	กัวลาลัมเปอร์
12	11-14 มกราคม 25501	ฟิลิปปินส์2	เซบู
13	18-22 พฤศจิกายน 2550	สิงคโปร์	สิงคโปร์
143	27 กุมภาพันธ์ - 1 มีนาคม 2552 10-11 เมษายน 2552	ไทย	ชะอำ, หัวหิน พัทยา
15	23-25 ตุลาคม 2552	ไทย	ชะอำ, หัวหิน
16	8-9 เมษายน 2553	เวียดนาม	ฮานอย
17	28-30 ตุลาคม 2553	เวียดนาม	ฮานอย
18	7-8 พฤษภาคม 2554	อินโดนีเซีย	จาการ์ตา
19	17-19 พฤศจิกายน 2554	อินโดนีเซีย	จาการ์ตา
20	3-4 เมษายน 2555	กัมพูชา	พนมเปญ
1 การประชุมเลื่อนออกไปเป็นวันที่ 10-14 ธันวาคม เนื่องจากภัยไต้ฝุ่น
2 พม่าไม่ได้รับอนุญาตให้เป็นเจ้าภาพจัดการประชุมเนื่องจากความกดดันอย่างหนักจากสหรัฐอเมริกาและสหภาพยุโรป
3 การประชุมถูกเลื่อนออกไปสองครั้งเนื่องจากการชุมนุมประท้วงของกลุ่มต่อต้านรัฐบาล
4 อินโดนีเซียเสนอแลกเปลี่ยนกับบรูไนอาจจะเป็นเจ้าภาพเอเปค (และอาจมีการประชุม G20) ในปี 2013